Checklists
Laatst gewijzigd op: 1 december 2023
arbeidsongeschiktheid

Maatwerkregeling of vangnetregeling arbodienst

Volgens de Arbowet moet de werkgever zich door deskundigen laten ondersteunen bij het arbo- en verzuimbeleid. De werkgever is verplicht om een contract met een gecertificeerde arbodienstverlener te sluiten. Daarbij kan hij kiezen uit twee verschillende regelingen: de maatwerkregeling en de vangnetregeling. Gebruik deze checklist om te bekijken wat de verschillen zijn tussen de vangnetregeling en de maatwerkregeling.

Maatwerkregeling

Bij de maatwerkregeling kan de werkgever zelf kiezen welke deskundigen hij nodig heeft. Hij kan gebruikmaken van verschillende arbodienstverleners in plaats van één gecontracteerde arbodienst. Wel is de hulp van minimaal een gecertificeerde bedrijfsarts verplicht voor de verzuimbegeleiding, arbeidsgezondheidskundig onderzoek (PAGO) en aanstellingskeuringen. De maatwerkregeling biedt meer ruimte voor flexibiliteit dan de vangnetregeling. Zo kan er vaak beter worden ingespeeld op vak- en branchespecifieke omstandigheden. Let op: voor het invoeren van een maatwerkregeling heb je een schriftelijke overeenstemming met de OR nodig. Worden jullie het niet eens? Dan moet je voor de vangnetregeling aan. Betrek de OR in vroeg stadium bij het proces en onderbouw de keuze goed. De OR checkt vooral of het arbobeleid er daadwerkelijk op vooruitgaat.

 

Vangnetregeling

Bij de vangnetregeling hoeft de werkgever maar met één gecertificeerde arbodienst een contract aan te gaan. Het kan zijn dat je hier bewust voor kiest, of dat het in de cao is afgesproken. Vaak is een vangnetregeling duurder dan een maatwerkregeling, omdat er ook diensten worden aangeboden die de organisatie wellicht niet nodig heeft. Het grote voordeel van de vangnetregeling is dat de organisatie maar met één leverancier te maken heeft. Dat scheelt administratie en coördinatie voor de eigen organisatie.

Met een vangnetregeling is er natuurlijk altijd de mogelijkheid om extra diensten aan te kopen, denk aan conflictbemiddeling of psychologische ondersteuning.

Inspraak OR: Overeenstemming of instemming

De maatwerkregeling komt minder vaak voor dan de vangnetregeling. Lang niet iedere organisatie komt namelijk in aanmerking om voor de maatwerkregeling te kiezen. Dit kan alleen als de voor uw organisatie geldende cao dit toestaat, of als je hierover overeenstemming bereikt met de werkgever. Dit zogenaamde overeenstemmingsrecht is een sterker recht dan het instemmingsrecht en staat beschreven in de Arbowet (dus niet in de WOR)

Het overeenstemmingsrecht bepaalt dat de werkgever schriftelijk afspraken met de ondernemingsraad moet maken. Daarnaast is er ook overeenstemming nodig over de keuze van de contracten én de inhoud van de contracten. Gaat de ondernemingsraad niet akkoord? Dan kan de werkgever onder geen beding een maatwerkregeling invoeren. Dat is anders dan bij het instemmingsrecht, waar de werkgever via de rechter plaatsvervangende instemming kan regelen.

Gaat de ondernemingsraad dus niet akkoord met de maatwerkregeling? Dan ben je gedwongen om voor een vangnetregeling te gaan. Bij de vangnetregeling heeft de werkgever niet de overeenstemming van de OR nodig, maar wel haar instemming (artikel 27 WOR). Het instemmingsrecht geldt hierbij ook voor de keuze van een arbodienst en de inhoud van het contract.

Aandachtspunten

Over het algemeen hebben werkgevers meer aandacht voor het terugdringen van verzuim dan voor preventie. Let vooral bij een maatwerkregeling goed op of er voldoende deskundigen zijn gecontracteerd om met preventie aan de slag te gaan. Ook is privacy een belangrijk aandachtspunt als in uw organisatie wordt gekozen voor de maatwerkregeling. Er moet precies beschreven worden in welke registraties, hoe, op basis van welke grondslag en met welk doel de werkgever (privacygevoelige) persoonsgegevens (ook privacygevoelige gegevens) van werknemers vastlegt in personeelsregistraties.